Schaaknieuws - Vraag aan Vlaams minister van onderwijs

Schriftelijke vraag 8 van Ortwin Depoortere Datum: 5 oktober 2015 Aan hilde crevits, viceminister-president van de vlaamse regering, vlaams minister van onderwijs Schaken op school - Opname in lessenpakket Verschillende studies wijzen uit dat schaken voor leerwinst zorgt. Een onderzoek van Johan Christiaen bijvoorbeeld toont aan dat het leren van schaken aan kinderen een verhoging van de schoolresultaten van ongeveer 6% met zich meebrengt. Maar er is meer. Kinderen die schaken kunnen zich beter concentreren, kunnen sneller rekenen, beter nadenken, kritisch denken en oordelen en verwerven verantwoordelijkheidszin. Reeds in 2008 had een drietal ondernemers zich verenigd in “Your Next Move” met een pleidooi om schaken op te nemen in de eindtermen van het basisonderwijs. In 2014 startten vier Oostendse basisscholen met een proefproject waarbij schaken werd opgenomen in het lessenpakket van de leerlingen van de tweede graad. En in september 2015 startte Howest i.s.m. BSGO! als enige school in Vlaanderen met een lessenreeks schaken voor leraars.

1. Is de minister op de hoogte van de diverse studies waarbij schaken als leerbevorderend wordt aangemerkt?
2. Overweegt de minister om schaken op te nemen in het lessenpakket van basisscholen en/of van leraarsopleidingen?
3. Hoeveel proefprojecten werden reeds opgestart om schaken in het lessenpakket (zowel voor leerlingen als voor leraarsopleidingen) op te nemen? Werden deze projecten geëvalueerd? Hoeveel proefprojecten zijn momenteel lopende?
4. Overweegt de minister het schaken te laten opnemen in het lessenpakket van basisscholen of leraarsopleidingen? Zo neen, waarom niet? Zo ja, welke termijnen worden vooropgesteld? Zijn er contacten met de diverse schaakfederaties daaromtrent?

  Hilde crevits, viceminister-president van de vlaamse regering, vlaams minister van onderwijs. Antwoord op vraag nr. 8 van 5 oktober 2015 van Ortwin Depoortere

1. Ik ben op de hoogte van de studies die in de schriftelijke vraag worden vermeld. Ik kan me ook vinden in de vaststelling dat schaken voor kinderen leerbevorderend is, zoals dat ook het geval is voor andere activiteiten en ervaringen die leerlingen via schoolse activiteiten hebben. 

2. Schaken behoort niet formeel tot het curriculum van het basisonderwijs. Het is m.a.w. niet opgenomen als een specifieke eindterm. Cognitieve en sociale vaardigheden die gepaard gaan met het (leren) schaken, zoals bijdragen tot sociale cohesie en integratie, stimuleren van het logisch en kritisch denken; stimuleren van de creativiteit;... maken nu al deel uit van de eindtermen en leerplannen van het basisonderwijs. Het staat scholen dan ook vrij te kiezen op welke manier ze deze vaardigheden bij hun leerlingen willen realiseren. Scholen kunnen schaken bijgevolg zonder enig probleem opnemen in hun pedagogisch project.

3. Er werden vanuit het Ministerie van Onderwijs en Vorming geen proefprojecten opgestart rond schaken. Doorlichtingsverslagen van de onderwijsinspectie wijzen wel uit dat een aantal scholen schaken als een activiteit of als een uitbreidingsopdracht aan hun leerlingen aanbieden. Scholen kunnen ook deelnemen aan de provinciale en Vlaams kampioenschappen schaken. Deze worden georganiseerd door de provinciale en Vlaamse Schaakfederatie.

De proefprojecten in de Oostendse scholen waarvan hier sprake is, werden opgezet door de Dienst Jeugd en Onderwijs van de Stad Oostende in samenwerking met de heer Kevan Seynhaeve, schaakmeester. Het project ‘Schaken op school’ waar de Oostendse proefprojecten in kaderen is een initiatief van de Vlaamse Schaakfederatie. Alle basisscholen konden zich kandidaat stellen om ‘Schaken op School’ in te voeren. Volgende scholen werden geselecteerd Basisschool Hendrik Conscience, de Vrije Lagere School ‘Westdiep’, het Onze-Lieve-Vrouwecollege Aartshertoginnestraat, het MPIGO ‘De Vloedlijn’.

4. Er zijn geen plannen om schaken in het lessenpakket van basisscholen of in de lerarenopleidingen op te nemen. Maar scholen kunnen dat op eigen initiatief al wel doen. Dergelijke initiatieven juich ik trouwens sterk toe.

Op donderdag 29 oktober 2015 zal het Vlaams Parlement wel een breed maatschappelijk debat over de eindtermen opstarten. Dat gebeurt met het oog op een actualisering van het onderwijs aan de verwachtingen van de samenleving. Dit debat zal doorlopen tot in 2016. Iedereen zal een bijdrage kunnen doen voor actualisering van het curriculum. Ik stel dan ook voor dat de schaakfederaties naar aanleiding van het eindtermendebat hun voorstellen (opnieuw) kenbaar maken.